Malowanie na płótnie lub kolorowe rysunki wymagają nie tylko opanowania techniki, ale także umiejętności łączenia kolorów farb. Nikt z nas nie lubi długich wykładów, ale bez teorii ani rusz! Ten artykuł może bardzo wiele Ci pomóc. Napiszę Ci jak najprościej zapamiętać łączenie barw, żebyś mógł cieszyć się z efektów swojej pracy artystycznej. 🙂
Czy nauka łączenia barw w malarstwie jest ważna?
Barwy pełnią istotną rolę, bo dzięki nim nadajemy charakter obrazu. Kolory mówią nam o tym, czy obraz jest emocjonujący, łagodny czy refleksyjny. Kolory pełnią także bardzo ważną rolę w malowaniu pejzaży.
Jeśli na przykład chcemy namalować dalszą przestrzeń, to dodajemy biel, aby nadać efektu mgiełki. Podobnie jest z barwami złamanymi. W pejzażach tło malujemy barwami złamanymi. W przeciwnym wypadku tło będzie mocno rzucać się w oczy i wyjdzie nam na pierwszy plan. Co to są barwy złamane? Czym różnią się od barw pochodnych? Wszystko po kolei. 🙂
Kilka lat temu, kiedy zaczęłam przygodę z malarstwem na płótnie, sporo eksperymentowałam łączenie farb na palecie. Dodawałam każdej farby po trochę, w efekcie czego nadal nie uzyskałam takiej barwy, jakiej chciałam. Mimo, że malowałam ze zdjęcia, to efekty nie super- zadowalające.
Spójrz na różnicę moich obrazów. Gdyby dalsza perspektywa z 2012 roku była choć mniej kontrastowa od pierwszego planu, tzn. złamałabym kontrastowe kolory np. fleshem, to byłoby już lepiej.
Oczywiście problem tkwi także w proporcjach, ale tutaj barwy mają duże znaczenie.
Oczywiście Ty również możesz eksperymentować mieszanie barw bez teoretycznej nauki. Najlepiej zrób to kredkami na kartce papieru, bo farb jest trochę szkoda zużywać. Metoda prób i błędów zawsze się sprawdza, ale za to jest bardzo czasochłonna i szybko możesz się zniechęcić. 🙂
Podstawowe barwy
Pamiętasz lekcje plastyki w podstawówce lub gimnazjum? Do podstawowych kolorów zaliczamy kolor czerwony, niebieski oraz żółty. To są barwy pierwotne, tzn. takie, których nie możemy uzyskać przez połączenie się innych kolorów.
Pomyśl sobie, że sklepy plastyczne oferują tylko podstawowe kolory, a Twoim zadaniem byłoby mieszanie farb w ten sposób, żeby otrzymać inne, potrzebne odcienie. Znam kilka osób, które amatorsko malują obrazy na płótnie trzema podstawowymi barwami. Dla mnie to byłby challenge. 🙂
Kolory podstawowe mają swoje odcienie. Obok koloru niebieskiego spotkasz się z kolorem kobaltowym, lazurowym, szafirowym, ultramaryną, turkusem, kolorem chabrowym itd. Nazewnictwo odcieni ma także znaczenie w modzie. Kilka lat temu modny i bardzo popularny był kolor chabrowy. Myślę, że od tego momentu większość ludzi zaczęła rozróżniać kolor chabrowy od koloru niebieskiego.
Kolor żółty ma także swoją rodzinę. Możesz spotkać się z kolorem złotym, cytrynowym, marchewkowym i tak dalej. W zależności ile dodamy do żółci domieszek, otrzymamy odpowiedni odcień.
Próbnik podstawowych kolorów namalowałam kredkami Koh-i-noor Polycolor. 🙂
Jeśli połączymy w pary podstawowe barwy, to otrzymamy barwy pochodne.
Pochodne barwy
Barwa pochodna jest to taki kolor, który został otrzymany w wyniku połączenia się dwóch podstawowych kolorów. A więc:
Przy połączeniu czerwieni i żółci uzyskujemy kolor pomarańczowy.
Przy połączeniu czerwieni i koloru niebieskiego otrzymujemy barwę fioletową.
Przy połączeniu koloru niebieskiego i żółtego otrzymujemy kolor zielony.
Do naszej palety barw dodaliśmy: fiolet, zieleń i kolor pomarańczowy. I takim sposobem podwoiliśmy liczbę naszych kolorów. 🙂 Pamiętaj, że barwy podstawowe oraz barwy pochodne nazywamy barwami czystymi.
A więc jeśli w swoich kredkach, farbach lub mazakach posiadasz jedynie kolory podstawowe i brakuje Ci fioletu, to będziesz już wiedział jak zrobić kolor fioletowy.
Warto też dodać, że w zależności od ilości domieszki farby, odcienie kolorów mogą Ci wyjść różne. Łączenie barw odbywa się w różnych kombinacjach. Spróbuj łączyć barwy w proporcji 50:50 i sprawdź, co Ci wyjdzie.
Jak zrobić kolor niebieski? Jakie kolory zmieszać, aby wyszedł czerwony? Czy da się zrobić kolor żółty?
Już wiesz, że do podstawowych kolorów zaliczamy kolor żółty, niebieski oraz czerwony. Z kombinacji tych kolorów otrzymamy: zielony, fioletowy oraz pomarańczowy. A jak zrobić kolor czerwony? Czy da się zrobić kolor żółty? I co zrobić, żeby otrzymać kolor niebieski? Czy w ogóle da się zrobić barwę podstawową? 🙂
Barw pierwotnych zrobić się NIE DA. To tak jak z liczbą pierwotną w matematyce. Kolory podstawowe są to kolory fundamentalne, których tak naprawdę nie da się zdefiniować.
Możesz zrobić eksperyment. Spróbuj połączyć kolor np. zielony i żółty. Wówczas wyjdzie odcień zielonego, ale wiedz, że zieleń tworzy kolor niebieski (barwę pierwotną) oraz żółty, więc to tak jakbyś połączył: (niebieski + żółty) + żółty = niebieski. Takie równanie matematyczne raczej nie jest logiczne. 😀
Dopełniające się barwy
Teraz pokażę Ci jaki efekt możemy uzyskać łącząc ze sobą barwy podstawowe i barwy pochodne. Mieszamy czerwień z zielenią, żółć z fioletem oraz barwę niebieską z pomarańczową.
Zmieszanie ze sobą tych kolorów powoduje, że dopełniają się do szarości, dlatego zostały tak nazwane. Dopełniające się barwy są przeciwieństwem barw czystych.
Spotkałam się również z nazwą barw złamanych. Taką nazwę może lepiej będzie Ci zapamiętać, bo zauważ że są to barwy schłodzone, smutne, stłumione.
Możesz także łączyć barwy w drugą stronę: fiolet złamać żółcią, zieleń czerwienią oraz kolor pomarańczowy – kolorem niebieskim.
Barwy złamane, w zależności od ilości domieszek, mogą mieć odcienie zgniłej zieleni lub brązu. Połączenie żółci z fioletem daje odcień brązu, natomiast połączenie niebieskiego koloru z pomarańczą daje odcień zieleni.
Wiedza na temat tych barw przydaje się szczególnie przy malowaniu perspektywy lub zaznaczaniu cienia. Jeśli więc chcesz kolor “złamać” czy pozbyć się kontrastu lub pastelowej barwy, to domieszaj kolor podstawowy lub pochodny.
Barwy ciepłe a barwy zimne
Jak sama nazwa wskazuje barwy ciepłe kojarzą się z ciepłem i słońcem, natomiast barwy zimne – z chłodem i zachmurzeniem. 🙂
Barwy ciepłe to odcienie żółci i czerwieni. Są to barwy letnie, ciepłe, słoneczne. Taka kolorystyka działa na nas pobudzająco, poprawia samopoczucie. Take kolory są bardziej kontrastowe i można je używać na pierwszy plan obrazu.
Barwy zimne to odcienie niebieskiego oraz zieleni. Są to barwy uspakajające, łagodne, poprawiające koncentrację. Spotkałam się również ze stwierdzeniem, że są to barwy dalszej perspektywy. Odcieni niebieskiego używamy np. w pejzażach, w których chcemy ukazać dalszy plan, np. gór, lasów, trawy itp.
Kolor biały i kolor czarny
Kolor biały i czarny służy nam do rozjaśniania lub przyciemniania innych kolorów. Jedynie kolor czarny możemy uzyskać poprzez połączenie barwy czerwonej, zielonej i niebieskiej.
Białym kolorem możesz rozjaśniać właściwie wszystkie kolory, np. łącząc czerwień z bielą otrzymujemy róż. W zależności od proporcji farb otrzymujemy jaśniejsze lub nasycone odcienie.
Mieszanie farby żółtej z farbą czarną spowoduje, że otrzymasz kolor oliwkowy. Jeśli połączysz czerń z czerwienią otrzymasz kolor burgundowy, natomiast przez połączenie koloru pomarańczowego i czerni uzyskasz kolor brązowy.
Ciekawe jest to, że niektórzy artyści w ogóle nie używają białej farby. Do akwareli ona praktycznie w ogóle nie jest potrzebna. W moim przypadku taki kolor stanowi podstawę do malowania obrazów akrylowych. Bardzo lubię jasne, pastelowe i ciepłe kolory.
Mam nadzieję, że teraz już znasz podstawy kolorystyki używanej w malarstwie i będziesz wiedział jak odpowiednio mieszać kolory. 🙂